भारतीय शेती निबंध मराठी, Essay On Agriculture in Marathi

भारतीय शेती निबंध मराठी, essay on agriculture in Marathi: नमस्कार मित्रांनो, आज आम्ही तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहोत भारतीय शेती निबंध मराठी, essay on agriculture in Marathi हा लेख. या भारतीय शेती निबंध मराठी लेखात या विषयाची संपूर्ण माहिती देण्याचा माझा प्रयत्न असेल.

सर्व वर्गांतील विद्यार्थी मित्र मैत्रिणींना एकाच लेखात संपूर्ण माहिती देणे हाच आमचा एकमेव उद्देश आहे, जेणेकरून तुमचा सर्व वेळ वाया जाणार नाही. चला तर मग पाहूया भारतीय शेती निबंध मराठी, essay on agriculture in Marathi हा लेख.

भारतीय शेती निबंध मराठी, Essay On Agriculture in Marathi

कृषी हा भारतीय अर्थव्यवस्थेचा कणा आहे. आपल्या देशातील लोक हजारो वर्षांपासून शेती करत आहेत. आधुनिक काळात शेती विकसित झाली आहे आणि नवीन तंत्रे, साधने आणि उपकरणे वापरल्याने जवळपास सर्व पारंपरिक शेती पद्धती बदलल्या आहेत.

परिचय

शेती हे भारतातील बहुसंख्य लोकांचे जीवनमान आहे आणि आपण शेतीला कधीच कमी लेखू शकत नाही. दूध, मसाले, कडधान्ये, चहा, काजू आणि तांदूळ, गहू, तेलबिया, फळे आणि भाजीपाला, ऊस आणि कापूस यासारख्या पिकांचा भारत सर्वात मोठा उत्पादक आहे.

भारतात अजूनही काही छोटे शेतकरी आहेत जे अजूनही जुन्या पारंपारिक शेती पद्धती वापरत आहेत कारण त्यांच्याकडे आर्थिक अडचणींमुळे आधुनिक पद्धतींनी शेती करण्यासाठी संसाधने नाहीत. कृषी व्यवसायामुळे आपल्या देशाचा आणि इतर क्षेत्रांचा विकास होण्यास मदत झाली आहे.

भारतीय कृषी क्षेत्राचा विकास

भारत मोठ्या प्रमाणावर शेतीवर अवलंबून आहे. आपल्या देशातील शेती हे उपजीविकेचे साधन आहे. शिवाय, संपूर्ण देश अन्नासाठी शेतीवर अवलंबून असल्याने, सरकार शेती आणि शेतकरी लोकसंख्येच्या विकासासाठी सातत्याने प्रयत्न करत आहे.

आपल्या पूर्वजांपासून हजारो वर्षांपासून आपण शेती करत आलो आहोत, पण आजपर्यंत शेतीचा पूर्ण विकास झालेला नाही. लोक अजूनही पारंपरिक शेती करतात. स्वातंत्र्यानंतर भारताची अन्नधान्याची मागणी पूर्ण करण्यासाठी इतर देशांतून धान्य आयात करावे लागले. परंतु, हरित क्रांतीनंतर आपल्या देशातील शेतकरी आपल्या देशाच्या गरजेपेक्षा जास्त धान्य पिकवतात. आता आपण इतर देशांनाही अन्नधान्य निर्यात करू लागलो आहोत.

सुमारे २० किंवा ३० वर्षांपूर्वी, पिके जवळजवळ संपूर्णपणे पावसाळ्यावर अवलंबून होती, परंतु आता आम्ही धरणे, कालवे, कूपनलिका आणि पंपिंग उपकरणे बांधली आहेत. शिवाय, आमच्याकडे आता चांगली खते, कीटकनाशके आणि बिया आहेत ज्यामुळे आम्हाला पूर्वीपेक्षा जास्त पिके घेता येतात.

याव्यतिरिक्त, आपले कृषी क्षेत्र बहुतेक देशांपेक्षा मजबूत आहे आणि आम्ही जगातील सर्वात मोठे धान्य उत्पादक आणि निर्यात करणार्‍या देशांमध्ये आहोत.

स्वातंत्र्यानंतर भारतीय शेतीचा इतिहास

स्वातंत्र्यानंतर भारतीयांनी त्यांच्या अन्न सुरक्षा कार्यक्रमात बरीच प्रगती केली. स्वातंत्र्यानंतर भारताची लोकसंख्या झपाट्याने वाढली आहे आणि आपण आपले अन्न उत्पादनही वाढवले ​​आहे. 1960 पूर्वी आपण अन्नधान्याच्या आयातीवर पूर्णपणे अवलंबून होतो.

पण हे १९६५ आणि १९६६ मध्ये पडलेल्या भीषण दुष्काळामुळे झाले. या भीषण दुष्काळानंतर भारतात हरितक्रांती सुरू झाली. आपल्या कृषी धोरणात सुधारणा करणे हे हरित क्रांतीचे मूळ उद्दिष्ट होते. हरित क्रांतीमुळे पंजाब हे संपूर्ण देशाला अन्नपुरवठा करणारे राज्य बनले.

पंजाब पाठोपाठ उत्तर प्रदेश, हरियाणा या राज्यांमध्ये उत्पादनात वाढ झाली आहे. हरितक्रांती कार्यक्रमाने राज्यातील सिंचन क्षेत्रावर लक्ष केंद्रित केले. यावर सरकारी अधिकारी आणि शेतकरी यांनी एकत्रितपणे काम केले. उत्पादकता आणि शेतीतून अधिक उत्पन्न कसे मिळवता येईल यावर लक्ष केंद्रित केले.

हरित क्रांती कार्यक्रमामुळे उत्पादनात वाढ झाली, ज्यामुळे भारत स्वयंपूर्ण झाला. २००० पर्यंत, भारतीय शेतकऱ्यांनी गव्हाच्या वाणांचा अवलंब केला होता ज्याने प्रति हेक्टरी सहा टन उत्पादन घेतले होते. देशभरात धरणे बांधली गेली आणि सिंचन प्रकल्प विकसित करण्यासाठी वापरली गेली. तसेच पिण्याचे शुद्ध पाणी आणि शेतीसाठी पाण्याचा स्रोत उपलब्ध करून दिला आहे.

भारतातील शेतीचे महत्त्व

आपण रोज जे अन्न खातो ते शेतीचे वरदान आहे आणि भारतीय शेतकरी आणि कृषी उद्योगाने आपल्याला आपले दैनंदिन अन्न दिले आहे, असे म्हणणे अयोग्य ठरणार नाही.

देशाच्या जीडीपी उत्पादनात आणि राष्ट्रीय उत्पन्नात शेतीचा मोठा वाटा आहे. शेतीला मोठ्या प्रमाणात कामगारांची आवश्यकता असते. सुमारे ८०% लोकसंख्या शेतीवर अवलंबून आहे. आपल्या देशाच्या निर्यातीपैकी ७० टक्के निर्यात ही शेतीतून होते. चहा, कापूस, कापड, तंबाखू, साखर, मसाले, तांदूळ आणि इतर अनेक मूलभूत उत्पादने आहेत.

हवामानावर शेतीचे परिणाम

हवामान बदल आणि हरितगृह वायू उत्सर्जन

अनेक नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित प्रणाली जागतिक ऊर्जा संतुलन आणि पृथ्वीच्या वातावरणातील बदलांवर प्रभाव टाकतात. मानवनिर्मित हरितगृह वायू देखील एक घटक आहेत. हरितगृह वायू आपल्या बाहेरील तापमानातील उष्णता शोषून घेतात आणि थंड तापमानात पिके वाढण्यास मदत करतात. ही अशी पिके आहेत जी बाहेरचे तापमान सहन करत नाहीत.

जंगलतोड

शेतीमुळे जंगलतोडही होत आहे. जंगलतोड म्हणजे शेती आणि इतर कामांसाठी जमीन साफ ​​करणे. ही झाडे जंगलातून कायमची काढून टाकली जातात. शेतीसाठी जमीन साफ ​​करणे किंवा जनावरांसाठी चारा, इंधन आणि बांधकामासाठी लाकूड अशी अनेक कामे करायची आहेत.

संकरित पिके, रसायने आणि कीटकनाशके

हायब्रीड तंत्रज्ञानाचा वापर करून सुधारित पिकांच्या संकल्पनेने कृषी जगताला अनेक फायदे दिले आहेत. रोग आणि कीटकांपासून प्रतिरोधक पिके विकसित करून, लोक रोग आणि कीटकांपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी अधिक रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर करतात, ज्यामुळे पर्यावरणाला देखील धोका निर्माण झाला आहे.

प्रदूषण

प्रदूषणाचा पर्यावरणावर नकारात्मक जैविक परिणाम होऊ शकतो. आपल्या देशात पीक काढल्यानंतर काही शेतकरी आपले उरलेले गवत आणि कचरा जाळून टाकतात. ज्यामुळे वायू प्रदूषण होते.

मातीची धूप

मातीची धूप झाल्यामुळे सुपीक जमिनीची पिके घेण्याची क्षमता कमी होते. मातीची धूप नाले आणि नद्यांमधील प्रदूषण आणि गाळाचे प्रमाण वाढवते आणि नंतर मासे आणि इतर प्रजातींचे जीवन धोक्यात आणते. गाळ देखील वारंवार जमा होऊ शकतो आणि पूर येऊ शकतो.

शेतीचे अवशेष

शेतीचे अवशेष प्रामुख्याने शेतीशी संबंधित साहित्य आणि क्रियाकलापांमधून तयार केले जातात. यामध्ये शेणखत, शेणखत आणि पोल्ट्री हाऊस आणि कत्तलखान्यातील इतर कचरा यांचा समावेश होतो. पिकांच्या कचऱ्यामध्ये आपण वापरत असलेल्या कीटकनाशकांचा समावेश होतो.

निष्कर्ष

स्थानिक पायाभूत सुविधा, स्थानिक संसाधने, मातीची गुणवत्ता आणि प्रचलित हवामानामुळे कृषी उत्पादन राज्यानुसार बदलते. सिंचनाच्या पायाभूत सुविधा, शीतगृहे, अन्न पॅकेजिंग इत्यादी क्षेत्रांमध्ये सुधारणा झाल्यास भारतीय शेतकऱ्यांची उत्पादकता वाढवण्यास अजूनही भरपूर वाव आहे. जेणेकरून स्थानिक शेतकरी त्यांचे उत्पादन आणि उत्पन्न वाढवू शकतील.

अधिक उत्पादन आणि कमी खर्च आणि कमी वेळेत उत्पन्न असलेल्या शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी सरकारने अनेक सुधारणा जाहीर केल्या आहेत. अलीकडेच, सरकारने जाहीर केले आहे की ते २०२२ पर्यंत शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करेल. त्यांची कृषी उत्पादने ऑनलाइन बाजारात विकणे हा देखील शेतकऱ्यांसाठी त्यांचे उत्पन्न वाढवण्याचा आणि त्यांच्या उत्पादनांसाठी बाजारपेठ वाढवण्याचा एक नवीन मार्ग आहे.

आज आपण काय वाचले

तर मित्रांनो वरील लेखात आपण भारतीय शेती निबंध मराठी, essay on agriculture in Marathi हि माहिती पाहिली. मला खात्री आहे कि मी भारतीय शेती निबंध मराठी या विषयावरील सर्व माहिती वरील लेखात मिळाली असेल.

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला, आम्हाला कमेंट बॉक्समध्ये सांगा, जेणेकरून आमच्या भारतीय शेती निबंध मराठी लेखात काही चूक असेल तर आम्ही ती लवकरात लवकर दुरुस्त करण्याचा प्रयत्न करू शकू किंवा वरील लेखात तुमची अधिक माहिती समाविष्ट करण्याचा प्रयत्न करू.

जाता जाता मित्रांनो, जर तुम्हाला या लेखातून भारतीय शेती निबंध मराठी, essay on agriculture in Marathi या विषयावर संपूर्ण माहिती मिळाली असेल. जर तुम्हाला हा लेख आवडला असेल तर तुम्ही हा लेख तुमच्या फेसबुक, ट्विटर आणि व्हॉट्सॲप या सोशल मीडियावर नक्कीच शेअर करा.