हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी, Hunda Ek Samajik Samasya Nibandh Marathi

हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी, hunda ek samajik samasya nibandh Marathi: नमस्कार मित्रांनो, आज आम्ही तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहोत हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी, hunda ek samajik samasya nibandh Marathi हा लेख. या हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी लेखात या विषयाची संपूर्ण माहिती देण्याचा माझा प्रयत्न असेल.

सर्व वर्गांतील विद्यार्थी मित्र मैत्रिणींना एकाच लेखात संपूर्ण माहिती देणे हाच आमचा एकमेव उद्देश आहे, जेणेकरून तुमचा सर्व वेळ वाया जाणार नाही. चला तर मग पाहूया हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी, hunda ek samajik samasya nibandh Marathi हा लेख.

हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी, Hunda Ek Samajik Samasya Nibandh Marathi

भारतात हुंडा प्रथा फार पूर्वीपासून चालत आली आहे. आपल्या पूर्वजांनी ही व्यवस्था न्याय्य कारणांसाठी सुरू केली होती पण आता यामुळे समाजात समस्या आणि समस्या निर्माण होत आहेत. हुंडा प्रथा अनेक कारणांनी आपल्या पूर्वजांनी सुरु केली होती पण आज ती सामाजिक वातावरणात समस्या निर्माण करत आहे.

परिचय

हुंडा म्हणजे मुळात रोख रक्कम, दागिने, फर्निचर, मालमत्ता आणि इतर वस्तू वधूच्या कुटुंबाकडून लग्नादरम्यान वराला आणि त्याच्या पालकांना दिल्या जातात आणि या व्यवस्थेला हुंडा प्रथा म्हणतात. शतकानुशतके भारतात प्रचलित आहे. हुंडा प्रथा ही समाजातील प्रचलित दुष्कृत्यांपैकी एक आहे. ती मानवी सभ्यतेइतकी जुनी असल्याचे म्हटले जाते आणि जगभरातील अनेक समाजांमध्ये ती प्रचलित आहे.

भारतातील हुंडा पद्धतीचा इतिहास

आम्हाला हुंडा पद्धतीबद्दल जाणून घ्यायचे असल्यास, आम्हाला जुन्या काळात थोडे जावे लागेल. हुंडा प्रथा अनेक कारणांनी आपल्या पूर्वजांनी सुरू केली होती, पण आज सामाजिक वातावरणात त्यामुळे समस्या निर्माण होत आहेत. इंग्रजांच्या आधी भारतात हुंडा प्रथा सुरू झाली. त्या काळात मुलीला लग्नासाठी पैसे द्यावे लागत होते.

लग्नानंतर त्यांची मुलगी आर्थिकदृष्ट्या स्थिर व्हावी, हा त्यामागचा विचार होता. त्यामुळे वधूचे आईवडील तिला संपत्ती, जमीन, कार, दागिने किंवा पैसा देत असत जेणेकरून मुलगी स्वतंत्र आणि विवाहात आनंदी असेल.

मात्र, इंग्रज आल्यावर त्यांनी महिलांना कोणत्याही मालमत्तेच्या मालकीपासून रोखले आणि महिलांनी मालमत्ता, जमीन किंवा कोणतीही मालमत्ता खरेदी करू नये म्हणून कायदे केले. म्हणून, तिच्या पालकांनी वधूला दिलेल्या सर्व भेटवस्तू पुरुषांची मालमत्ता बनल्या.

या तत्त्वाने पराक्रम प्रणाली पूर्णपणे बदलली. आजकाल, पालक आपल्या मुलींचा तिरस्कार करतात आणि त्यांना फक्त मुलगा हवा असतो, कारण मुलीला लग्नात हुंडा द्यावा लागतो.

महिलांना पुरुषांसारखे अधिकार नसल्यामुळे त्यांचे हक्क आणि आवाज दाबला जात आहे.

भारतातील हुंडा पद्धतीची कारणे

हुंडा अनेक प्रकारे आवश्यक असतो, कधी इमारतीच्या स्वरूपात, तर कधी पैशाच्या स्वरूपात.

वस्तू, पैसा, दागिने इ.ची लालसा

हुंड्याची मागणी हे समाजाच्या सामूहिक लोभाचे उदाहरण आहे. नुकसान भरपाईच्या नावाखाली होणारी पिळवणूक, शिक्षणाच्या खर्चावर वधूची सामाजिक स्थिती, तिची आर्थिक स्थिरता हे भारतीय विवाहांमध्ये महत्त्वाचे घटक आहेत.

अनेक वेगवेगळ्या मागण्या केल्या जातात आणि बेबी होम तुमच्या सर्व मागण्या पूर्ण करेल अशी अपेक्षा आहे. काही वेळा प्रत्यक्ष कामापूर्वी मुलाने मान्य केलेली रक्कम न मिळाल्यास विवाहही मोडला जातो.

समाज सिद्धांत

हुंडा प्रथा पूर्णपणे पितृसत्ताक स्वरूपाचे प्रकटीकरण आहे जिथे पुरुषांना मानसिक आणि शारीरिक क्षमतेच्या बाबतीत स्त्रियांपेक्षा श्रेष्ठ मानले जाते.

अशा सामाजिक उपयोजन संरचनांच्या संदर्भात, तुमची आज्ञा ऐकण्यासाठी आणि तुम्हाला काय म्हणायचे आहे हे ऐकण्यासाठी महिलांनी हजर असणे आवश्यक आहे.

आधी वडिलांनी आणि नंतर नवऱ्याने स्त्रीला आर्थिक ओझे मानले आहे. हुंडा पद्धतीमुळे जोपासलेल्या या भावनेमुळे मुलगी जन्माला आल्याने कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती आणखी बिकट होते, याची जाणीव झाली.

धार्मिक कल्पना आणि मते

हुंड्याचे आणखी एक कारण म्हणजे विवाह पद्धतींवर समाजाने लादलेल्या धार्मिक अटी. हे निर्बंध आंतरधर्मीय विवाह किंवा विविध धार्मिक पंथांमधील मतभेदांवर मर्यादा घालत नाहीत.

विवाहयोग्य वयाची मुले आवश्यक पात्रतेसह स्वतःच्या इच्छेची मागणी करतात आणि त्यानुसार विवाह करतात.

सामाजिक निर्बंध

काही धार्मिक पार्श्वभूमी व्यतिरिक्त, सामाजिक बंधने आणि जातिव्यवस्थेवर आधारित काही बंधने लादली जातात. आपल्या समाजाच्या जडणघडणीत जात, धर्म, जमातीच्या रूढी-परंपरा नष्ट झाल्या आहेत.

ती त्यांच्या आवडीची मुलगी किंवा उच्च सामाजिक दर्जाची, त्याच जातीची मुलगी असावी असे नियम ठरवले आहेत.

महिलांची सामाजिक स्थिती

भारतीय समाजातील स्त्रियांची हीन सामाजिक स्थिती लोकांच्या मनात इतकी खोलवर रुजलेली आहे की स्त्रियांना वस्तूंप्रमाणे वागवले जाते.

एक स्त्री फक्त दोन कारणांसाठी पाहिली जाते: घर आणि मूळ. त्यामुळे हुंड्यासारखी वाईट गोष्ट सामाजिक वातावरणात खोलवर रुजलेली आहे.

हुंडा पद्धतीचे परिणाम

हुंडा हे वधूच्या कुटुंबासाठी आर्थिक संकट आहे.

मुलींवर अन्याय

हुंडा म्हणजे मुलींकडे आर्थिक उत्तरदायित्व म्हणून पाहिले जाते आणि म्हणूनच मुलींना नेहमीच दुय्यम दर्जा दिला जातो.

गर्भधारणा चाचणी मुलगी असल्यास, गर्भपात केला जातो आणि मुलीला मारले जाते. शिक्षण क्षेत्रात मुलींकडे अनेकदा दुर्लक्ष केले जाते, जिथे मुलांना जास्त प्राधान्य दिले जाते.

महिलांवरील हिंसाचार

लग्न ठरत असताना हुंड्याची निश्चित रक्कम, वस्तू वेळेवर न दिल्यास मुलीची चौकशी सुरू केली जाते. मुलीचे कुटुंब आर्थिक अडचणीत असल्याने मुलाचे कुटुंबीय अनेक मागण्या करतात. मुलीच्या कुटुंबाच्या अक्षमतेमुळे कौटुंबिक हिंसाचार, शाब्दिक शिवीगाळ किंवा कधीकधी मुलीचा मृत्यू होतो.

सततच्या मानसिक आणि शारीरिक छळामुळे महिलांना आत्महत्या किंवा नैराश्य यायला भाग पाडते.

आर्थिक भार

मुलींच्या लग्नाचा संबंध पैशाशी असतो, कारण वराच्या कुटुंबाकडून थेट किंवा अप्रत्यक्षपणे हुंडा मागितला जातो. कुटुंबे अनेकदा मोठ्या प्रमाणात कर्ज घेतात आणि गहाण ठेवतात ज्यामुळे आर्थिक अडचणी येतात.

लिंग असमानता

मुलीच्या लग्नासाठी हुंडा देण्याची कल्पना स्त्री-पुरुष संबंधात असमानतेची भावना वाढवते आणि पुरुषांना स्त्रियांपेक्षा श्रेष्ठ बनवते. मुलींना शाळेत जाऊ दिले जात नाही.

महिलांना घराव्यतिरिक्त इतर कामे करता येत नाहीत आणि त्यांना काम करू नये असे सांगितले जाते. त्यांच्या मतांकडे दुर्लक्ष केले जाते, त्यांचे अधिकार दडपले जातात.

हुंडा प्रथा का बंद करावी

हुंडा पद्धतीमुळे सामाजिक वातावरणात समस्या निर्माण होत आहेत. गरीब पालकांना त्यांच्या मुलीसाठी प्रियकर सापडत नाही जो पैसे न घेता त्यांच्या मुलीचे लग्न करेल. त्यांना त्यांच्या मुलीच्या लग्नासाठी कर्ज मागावे लागते.

पालकांना पर्याय नसल्याने बालकांच्या मृत्यूच्या घटना वाढत आहेत. मुलगा हवा म्हणून ते आपल्या लहान मुलीची जाणीवपूर्वक हत्या करतात.

हुंडा पद्धती हिंसाचाराला जन्म देत आहे. पारंपारिक हुंडा पद्धतीकडे दुर्लक्ष करून त्याचा गैरवापर करत आहेत.

हुंड्यामध्ये महिलांवर पूर्ण अन्याय असून त्यांना समाजात समान दर्जा मिळत नाही. म्हणूनच पुरुष नेहमीच स्त्रियांपेक्षा वरचढ असतात.

हुंडा देणे किंवा घेणे हे बेकायदेशीर आहे आणि हुंडा बंदी कायद्यानुसार गुन्हा आहे. कोणी हुंडा देत असेल किंवा घेत असेल तर तुम्ही तक्रार करू शकता.

हुंडा पद्धतीला आळा घालण्यासाठी उपाययोजना

हुंडाबंदी आणि मुलींवर होणारा अन्याय रोखण्यासाठी विविध कायदे करण्यात आले आहेत.

कडक कायदा

या कायद्यात फक्त हुंडा देण्याची प्रथा बेकायदेशीर असल्याचे नमूद केले आहे. यामध्ये विवाहादरम्यान देवाणघेवाण केलेली मालमत्ता, दागिने आणि रोख रकमेसारख्या मौल्यवान वस्तूंचा समावेश आहे.

अंमलबजावणी

हुंडाबळी रोखण्यासाठी कायदे आणि सुधारणा कलमे जाहीर करणे पुरेसे नाही. त्याऐवजी हा कायदा कठोरपणे आणि निर्दयपणे लागू झाला पाहिजे.

सक्षम अधिकार्‍यांकडून तक्रारींची दखल घेतली जात असतानाही, अपुर्‍या तपास प्रक्रियेमुळे अनेकदा प्रतिवादी निर्दोष सुटतात. सरकारने या गुन्हेगारांसाठी कठोर धोरण निश्चित केले पाहिजे आणि पद्धतशीर बदल करून कायद्याची अंमलबजावणी केली पाहिजे.

सामाजिक जागरूकता

हुंडा प्रथेविरुद्ध सामाजिक जागृती निर्माण करणे ही या दुष्टाईच्या समूळ उच्चाटनाची पहिली पायरी आहे. ही मोहीम समाजाच्या सर्व स्तरांपर्यंत पोहोचली पाहिजे आणि हुंडाविरोधी कायदेशीर तरतुदींबद्दल जागरूकता निर्माण करण्याचे उद्दिष्ट आहे. मुलींनाही या सामाजिक दुष्परिणामांबाबत प्रबोधन करण्याची गरज आहे.

मानसिक बदल

भारताला एक देश म्हणून हुंड्याच्या गैरप्रकाराविरुद्ध लढण्यासाठी सध्याच्या मानसिकतेत आमूलाग्र बदल करण्याची गरज आहे. त्यांना हे समजले पाहिजे की आजच्या सामाजिक वातावरणात स्त्रिया पुरुषांप्रमाणे काहीही करू शकतात.

निष्कर्ष

लग्नाच्या वेळी वराच्या पालकांनी हुंडा म्हणून पैसे मागितले तर ते पूर्णपणे बेकायदेशीर आणि चुकीचे आहे. अशा प्रथा वेळीच थांबवून समाजाचे रक्षण केले पाहिजे.

आज आपण काय वाचले

तर मित्रांनो वरील लेखात आपण हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी, hunda ek samajik samasya nibandh Marathi हि माहिती पाहिली. मला खात्री आहे कि मी हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी या विषयावरील सर्व माहिती वरील लेखात मिळाली असेल.

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला, आम्हाला कमेंट बॉक्समध्ये सांगा, जेणेकरून आमच्या हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी माहिती लेखात काही चूक असेल तर आम्ही ती लवकरात लवकर दुरुस्त करण्याचा प्रयत्न करू शकू किंवा वरील लेखात तुमची अधिक माहिती समाविष्ट करण्याचा प्रयत्न करू.

जाता जाता मित्रांनो, जर तुम्हाला या लेखातून हुंडा एक सामाजिक समस्या निबंध मराठी, hunda ek samajik samasya nibandh Marathi या विषयावर संपूर्ण माहिती मिळाली असेल. जर तुम्हाला हा लेख आवडला असेल तर तुम्ही हा लेख तुमच्या फेसबुक, ट्विटर आणि व्हॉट्सॲप या सोशल मीडियावर नक्कीच शेअर करा.